Ontbijten of niet ontbijten voor gewichtsverlies: wat werkt voor jou?

De vraag of ontbijten wel of niet helpt bij gewichtsverlies roept al jaren discussie op. In een nieuwe video vertelt Dr. Edo Aarts dat ontbijten voor sommige mensen kan helpen om hun bloedsuikerspiegel en energie stabiel te houden, terwijl anderen prima zonder ontbijt kunnen en toch slank blijven. De keuze om wel of niet te ontbijten blijkt heel persoonlijk. In dit blog gaan we dieper in op de voordelen en nadelen van ontbijten, en bespreken we of het al dan niet bijdraagt aan gewichtsverlies, zowel op korte als lange termijn.

Is ontbijten gezond en helpt het bij afvallen?

Traditioneel wordt ontbijt vaak gezien als de “belangrijkste maaltijd van de dag.” Er wordt vaak gedacht dat ontbijten helpt om de stofwisseling te versnellen en daardoor gewichtsverlies te bevorderen. Recent onderzoek toont echter aan dat het niet zo eenvoudig is: sommige mensen doen het goed zonder ontbijt, terwijl anderen er baat bij hebben om de dag met een maaltijd te beginnen.

Belangrijk is dat gewichtsverlies vooral draait om de totale calorie-inname over de dag. Wel of niet ontbijten kan invloed hebben op je energie, je bloedsuikerspiegel en je eetgedrag, maar is niet direct bepalend voor het afvallen.

Waarom geen ontbijt eten voor sommige mensen goed werkt

Voor sommige mensen voelt ontbijten onnatuurlijk en hebben ze weinig trek in de ochtend. Als je zonder ontbijt goed functioneert, is het niet per se nodig om te beginnen met ontbijten. Intermittent fasting, waarbij het ontbijt wordt overgeslagen, wordt vaak toegepast en kan helpen om een calorietekort te creëren doordat je minder eetmomenten hebt. Hierbij beperk je de eetperiode tot bijvoorbeeld acht uur per dag (bijvoorbeeld van 12:00 tot 20:00 uur), wat voor sommigen helpt om minder calorieën te consumeren.

Toch is het belangrijk om te kijken naar hoe je je voelt zonder ontbijt: merk je dat je de rest van de dag goed kunt functioneren zonder honger of snaaibuien? Dan kan het overslaan van het ontbijt prima bij jou passen.

Waarom ontbijten kan helpen bij het voorkomen van snacken en snaaibuien

Zoals Dr. Edo Aarts uitlegt, kan ontbijten helpen om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Wanneer je bloedsuikerspiegel laag is, krijg je vaak honger, en het kan verleidelijk zijn om dan naar ongezonde snacks te grijpen. Dit “snaaien” kan het creëren van een calorietekort voor gewichtsverlies bemoeilijken, vooral als je impulsief eet om je energie snel weer op peil te krijgen.

Een uitgebalanceerd ontbijt, met eiwitten, vezels en gezonde vetten, kan helpen om je energie en bloedsuikerspiegel stabiel te houden tot de lunch, wat bijdraagt aan een betere controle over je eetgedrag gedurende de dag. Hierdoor kan ontbijten indirect helpen om je calorie-inname onder controle te houden.

Korte termijn effecten van wel of geen ontbijt

De keuze om wel of niet te ontbijten heeft verschillende korte termijn effecten, zowel fysiek als mentaal.

Fysieke effecten

1. Energie en alertheid: Een uitgebalanceerd ontbijt kan je energieniveau en concentratie in de ochtend verbeteren. Mensen die gevoelig zijn voor bloedsuikerschommelingen kunnen baat hebben bij een ontbijt om een energieboost te krijgen.
2. Verminderd hongergevoel later op de dag: Ontbijten kan helpen om hongergevoelens en hunkeringen in de ochtend en vroege middag te verminderen. Hierdoor ben je minder snel geneigd om te grijpen naar snelle suikerrijke snacks.

Aan de andere kant kan het overslaan van het ontbijt juist helpen om de ochtend door te komen zonder dat je last hebt van energiepieken en -dalen. Voor sommige mensen is het energieniveau stabieler als ze niet ontbijten, vooral als ze gewend zijn aan intermittent fasting.

Mentale effecten

1. Structuur en focus: Voor sommigen helpt ontbijten om de dag gestructureerd te beginnen en een routine op te bouwen, wat mentaal een positief effect kan hebben.
2. Vermindering van stress en verleiding: Ontbijten kan helpen om eetbuien en snackmomenten te voorkomen, wat leidt tot een gevoel van controle over je eetgewoonten.

Zonder ontbijt kunnen mensen die aan intermittent fasting doen juist merken dat ze zich helderder voelen zonder dat ze zich zorgen hoeven te maken over hun eerste maaltijd.

Lange termijn effecten van wel of geen ontbijt

De impact van wel of geen ontbijt kan op lange termijn verschillen, afhankelijk van je gewoonten en reactie op je dieet.

Fysieke effecten op lange termijn

1. Gewichtsbehoud of -toename: Ontbijten of geen ontbijt eten kan voor sommige mensen op de lange termijn invloed hebben op hun gewicht, afhankelijk van hoe het hun calorie-inname beïnvloedt. Mensen die regelmatig ontbijten met gezonde keuzes, kunnen minder geneigd zijn om later op de dag te snacken, wat kan helpen om het gewicht onder controle te houden. Aan de andere kant kan intermittent fasting effectief zijn voor mensen die hun calorie-inname willen beperken zonder te hoeven letten op meerdere maaltijden per dag.
2. Bloedglucosecontrole: Voor mensen met een verhoogd risico op diabetes kan een stabiele bloedsuikerspiegel belangrijk zijn. Regelmatig ontbijten met een voedzaam ontbijt kan helpen om bloedsuikerspiegels te stabiliseren, wat bijdraagt aan het verminderen van het risico op insulineresistentie en diabetes type 2.
3. Spierbehoud en energieniveau: Een ontbijt dat rijk is aan eiwitten kan helpen om spieren te behouden, vooral voor mensen die sporten. Eiwitten helpen bij het spierherstel en spieropbouw, wat gunstig is voor het behouden van een gezond gewicht.

Mentale effecten op lange termijn

1. Vermindering van stress rond eten: Mensen die ontbijten, ervaren vaak minder stress rondom hun eetgewoonten, omdat ze een vast patroon volgen. Dit helpt om eetgedrag beter te reguleren en kan bijdragen aan een positieve relatie met voeding.
2. Betere focus en concentratie: Mensen die de dag starten met een voedzaam ontbijt, kunnen merken dat ze zich beter kunnen concentreren en productiever zijn. Op lange termijn kan dit helpen om de werkdag beter door te komen zonder te grijpen naar snelle suikers om energie te krijgen.
3. Positief eetgedrag en minder snaaien: Ontbijten kan helpen om eetbuien te verminderen, wat belangrijk is voor mensen die moeite hebben om hun calorie-inname te reguleren. Dit kan helpen bij het voorkomen van overeten en een positief effect hebben op het zelfvertrouwen.

Wat werkt het beste voor jou?

Uiteindelijk is de keuze om wel of niet te ontbijten afhankelijk van je persoonlijke behoeften en hoe je je voelt bij de ene of andere gewoonte. Als je merkt dat je goed functioneert zonder ontbijt en het je helpt om minder calorieën te consumeren, kan intermittent fasting een goede optie zijn. Voor anderen kan een voedzaam ontbijt juist helpen om de dag energieker te beginnen en snaaien later op de dag te voorkomen.

Een uitgebalanceerd ontbijt kan bestaan uit:

• Eiwitten, zoals Griekse yoghurt, eieren of magere kwark
• Vezelrijke koolhydraten, zoals havermout, volkorenbrood of fruit
• Gezonde vetten, zoals noten, avocado of chiazaad

Conclusie: luisteren naar je lichaam

Er is geen “one-size-fits-all” benadering als het gaat om ontbijten en gewichtsverlies. Sommige mensen gedijen op een stevig ontbijt dat hun energie en concentratie een boost geeft, terwijl anderen beter functioneren zonder de eerste maaltijd van de dag. Wat belangrijk is, is dat je luistert naar je lichaam en kiest wat voor jou het beste werkt. Gewichtsverlies draait uiteindelijk om de balans tussen energie-inname en energieverbruik, en of je wel of niet ontbijt, kan een invloed hebben op je eetgedrag en welzijn door de dag heen.