Door Eric Reijnen Rutten van Brabants Dagblad [1].
Prima hoor, dat mensen die dik zijn zich goed voelen zoals ze zijn. “Fatshaming is niet goed, natuurlijk niet. Maar om het dik zijn nou te gaan verheerlijken…”
Chirurg Wouter Vening van kliniek tegen overgewicht Vitalys en het Arnhemse ziekenhuis Rijnstate vindt dat hij van zich moet laten horen. Want zoetjesaan lijkt er een sfeer te gaan ontstaan dat overgewicht helemaal niet erg is. “En dat is het wel.”
Waar lang de graatmagere modellen de overs van de bladen sierden, lijkt het er nu soms op dat juist mensen met overgewicht meer voor de camera’s verschijnen. Daar is op zich niks mis mee, stelt Vening, “Want zwaardere mensen zijn niet minder dan anderen, die moet je zeker niet buitensluiten. Maar zoals extreem dun zijn niet goed is, is extreem overgewicht dan ook niet.”
Maagverkleiningen
De chirurg werkt voor ’s lands grootste kliniek voor maagverkleiningen Vitalys. Hij reageert op onder meer socialemediafenomeen Lotte van Eijk, die op Instagram sexy foto’s van zichzelf plaatst. Van Eijk is zwaarlijvig en heeft als missie om een nieuw schoonheidsideaal te bewerkstelligen waarin dikke mensen óók sexy en aantrekkelijk kunnen zijn.
‘Of ik nou met pijn in mijn teen of jeuk aan m’n oor naar de dokter ga, altijd is het advies: eerst twintig kilo afvallen, dan kijken we verder’, stelt ze. “Er wordt je zorg onthouden omdat je BMI te hoog is. Het zit zo in ons brein dat dik zijn altijd ongezond is, maar dat is gewoon niet waar!”
Dat is wél waar, zegt kenniscentrum Trimbos, dat heeft becijferd dat meer dan één op de drie mensen overgewicht heeft. En dat betoogt ook Vening.
Mensen met overgewicht gaan bijvoorbeeld eerder dood, zegt hij. “Mensen die zwaar zijn hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, op suikerziekte, op slaapstoornissen, op bepaalde types kanker, op aandoeningen aan de gewrichten”, somt hij op.
Dat laatste komt door het gewicht: de gewrichten hebben meer te verduren. Maar verder is vooral het te veel aanwezige vet het probleem. Het zorgt voor een soort continue ontsteking en maakt mensen ook veel vatbaarder voor andere ziektes. Corona liet dat duidelijk zien, stelt hij. “Toen kwamen mensen met overgewicht veel eerder op de intensive care terecht. Ze zijn gewoon kwetsbaarder als ze in de problemen komen.”
Direct effect
Teruggaan naar een gezonder gewicht heeft direct effect, stelt de chirurg. “De belasting voor je hart en bloedvaten en je gewrichten worden minder en als je suikerziekte hebt, kun je daar bijvoorbeeld weer vanaf komen.”
Vandaar zijn waarschuwing: “Het is heel positief dat mensen opkomen voor de wat zwaardere medemens, dat je jezelf moet waarderen zoals je bent. Maar het is niet gezond, net zoals roken niet gezond is. DAar maken we ook geen reclame meer voor. Verheerlijk zwaar zijn niet.”
Iedereen kan afvallen, maar weinig mensen blijven op streefgewicht
Mensen die dik zijn en zeggen dat ze daar niks aan kunnen doen? Dat klopt niet helemaal, stelt Wouter Vening, arts bij onder meer Rijnstate. “Overgewicht komt door een disbalans van te veel energie binnen krijgen te weinig energie verbranden. Op beide punten kun je invloed uitoefenen. Wel is het zo dat de één sneller te zwaar wordt dan de ander. Je moet proberen te voorkomen dat je te zwaar wordt. Want wanneer je eenmaal ernstig overgewicht hebt, is het heel lastig om zelfstandig weer naar een gezond gewicht te komen.”
Probleem met afvallen is dat het menselijk lichaam van nature alles wat wordt gegeten op wil slaan. Het is een erfenis van de periode dat de mens nog letterlijk op jacht moest naar voedsel, vertelt hij. “Toen was het nodig om energie, om voedsel op te slaan voor het geval er een periode geen voedsel meer was.”
Effect is tot op de dag van vandaag dat het lichaam voortdurend probeert terug te gaan naar de maximale energieopslag die het heeft gehad. Daarom is het zo moeilijk om eenmaal op streefgewicht niet meer aan te komen. “Maar vijf procent van de mensen die terug willen naar een gezond gewicht houdt het vol.”
Vandaar dat een maagverkleining, maagomleiding of maagballon vaak uitkomst moet bieden. In de coronaperiode was de animo om die te laten uitvoeren groot, nu loopt het weer wat terug.
Vening merkt dat vrouwen zich er makkelijker voor melden dan mannen. “Vrouwen laten het vaker doen om sociale redenen, mannen komen vaak pas langs als ze een medische waarschuwing hebben gehad.”
In aanmerking voor een maagverkleining komen in principe alleen mensen met een BMI (body mass index) hoger dan 35. De BMI wordt berekend op basis van leeftijd, lengte en gewicht. Een BMI tussen de 20 en 25 is gezond. “Maar bij 28 hoef je je echt geen zorgen te maken. Boven de 30 wordt zorgelijk.”
[1] Reijnen Rutten, E. (2023, 1 april). ‘Pas op met verheerlijken van dik zijn. Je gaat eerder dood’. Brabants Dagblad.
